درباره تولون
جغرافیای تولون
روستای تولون در ۲۵ کیلومتری جنوب غرب شهر گرمی مغان در ۴۸ درجه و ۴ دقیقه طول شرقی و ۳۸ درجه و ۵۶ دقیقه عرض شمالی، در مرز ایران وجمهوری آذربایجان، بین روستاهای مشهدلو،سلیمانلو، لسگه درق، خانکندی و عزیزلو واقع شدهاست.
تاریخچه تولون
تولون از روستاهای تاریخی و مهم منطقه مغان محسوب میشود. این روستا مخصوصا در دوره حکومت نادرشاه از شهرت و آبادانی خاصی برخوردار بودهاست. دوره حکومت فتحعلیشاه قاجار در زمان جنگهای ایران و روسیه تعدادی از مرزداران تولون به شهادت رسیده اند که پیکر دوتن از شهدای گمنام این جنگها در گلزار شهدای روستای تولون به خاک سپرده شده اند.در تاریخ معاصر در جریان جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط متفقین در شهریور 1324 نیروهای ارتش سرخ شوروی هنگام عبور از مرزهای تولون با مقاومت اهالی این روستا روبرو شده و تعدادی از مرزداران غیور تولون را به شهادت رسانده اند.
جمعیت تولون
براساس سرشماری های نفوس و مسکن سالهای ۱۳۶۵ ، ۱۳۷۰ ، ۱۳۷۵ ، ۱۳۸۵ این روستا به ترتیب ۱۳۳ ، ۱۰۸ ، ۱۰۶ ، ۸۸ خانوار و ۸۱۵ ، ۶۶۷ ، ۵۲۶ ، ۳۳۶ نفر جمعیت داشته است. در سرشماری ۱۳۸۵ از کل جمعیت آن ۱۴۸ نفر مرد و ۱۸۷ نفر زن بودهاند. در این سال از ۳۱۷ نفر جمعیت ۶ ساله و بالاتر آن ۲۵۵ نفر و بیش از ۸۰ درصد باسواد بوده همچنین تعداد ۶۸ نفر از مردان و ۳ نفر از زنان شاغل و فقط ۱ نفز از مردان بیکار گزارش شده اند.
شهدای تولون
روستاي تولون يكي از سرخ ترين روستاهاي بخش مركزي گرمي بوده و اهالي تولون با تقديم 19 شهيد گلگون كفن و 36 جانبازغيور، ولايتمداري،وفاداري و تعهد خود را نسبت به اسلام و آرمانهاي انقلاب اسلامي ثابت نموده اند.
اقتصاد و شغل
این روستا محلی مناسب برای دامپروری و کشاورزی بوده و به همین جهت اکثر ساکنان آن به دامپروری و کشاورزی دیم مشغول و از این طریق امرار معاش و کسب درآمد مینمایندو به سبب کوهستانی بودن، دامداری در آن بیشتر از کشاورزی رونق دارد.باغداري و كشت درختان گردو،سيب،آلوچه، زردآلو ، گيلاس و.. به طور محدود انجام مي شود و محصول گردوي تولون به سبب كيفيت بالا و مرغوبيت آن از شهرت نسبي برخوردار است.
مذهب و فرهنگ
پیشینه مذهبی اهالی روستای تولون سبب گرایش به علم و فرهنگ بوده است مذهب رسمی تمامی اهالی تولون شیعه بوده و تقریبا تمامی یا بیش از 95 درصد اهالی از سلسله جلیله سادات هستند که بیشتر اهالی آن جزء طایفه خلیفه لو میباشند. بررسی تاریخ شفاهی تولون نشان می دهد که سالها قبل از احداث مدرسه به سبک نوین، علم آموزی و فراگیری علوم قرانی در منازل ساکنان انجام می شده و روحانیون و مربیان قرانی با ایجاد مکتب خانه و قران سرا به تعلیم کودکان مشغول بوده اند.علاقه اهالی به فراگیری علوم جدید و کلاسیک موجب پیگیری طالبان علم جهت احداث مدرسه به سبک امروزی شده درسال 1328 اولین مدرسه روستای تولون به نام مدرسه میرجلیل خاقانی (مدرسه خاقانی تولون) دایر شده است بطوریکه این مدرسه جزو قدیمی ترین مدارس دولتی شهرستان مغان (گرمی) به شمار می رود.سالها بعد با پیگیریهای بعمل آمده مجوز تاسیس مدرسه راهنمایی شهید ندایی اخذ و ضمیمه این مدرسه شده است. وجود مساجد و مدارس در روستای تولون سبب غنای مذهبی و اعتلای فرهنگی اهالی بوده بطوریکه برگزاری مراسم تعزیه و سوگواری در سالیان متمادی موجب شکل گیری یکی از بزرگترین مراسمات مذهبی فرهنگی منطقه به نام شبیه خوانی تولون شده است که مجریان آن غالبا از اهالی تولون و دانش آموختگان همین مدارس قدیمی می باشند که پله های ترقی را پیموده اند.
شبیه خوانی تولون
مراسم تعزیه و شبیه خوانی روز یازدهم محرم روستای تولون از اعتبار و جایگاه والایی در میان خیل عاشقان و دوستداران حضرت آقا ابی عبدالله الحسین(ع) برخوردار بوده و همه ساله گروه کثیری از مردم اقصی نقاط کشور را به تماشای خود جذب مینماید.اجرای این مراسم توسط سادات و بزرگان تولون و با شوق و حرارت وسبک خاصی انجام میگردد.